Tin mới

Đồng bằng sông Cửu Long cần có cơ chế để phát triển bền vững

(Mặt trận) - Chiều 18/6, tại TP. Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị đánh giá kết quả hai năm triển khai thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây được xem là diễn đàn có quy mô lớn về phát triển Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tổng kết thực hiện Đề án Vận động hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên: 9 tháng thần tốc xóa 5.000 căn nhà tạm, nhà dột nát

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Phú Yên thăm các tổ chức Công giáo, Tin Lành nhân lễ Phục sinh 2024

Phú Yên: Đại hội điểm MTTQ huyện Phú Hòa lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2024-2029

Đồng chủ trì Hội nghị có ông Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh; ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Trịnh Đình Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ

Theo ông Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, qua hai năm triển khai, Nghị quyết 120/CP của Chính phủ đã tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về tư duy của các cấp, các ngành trong xây dựng chính sách, xác định các chương trình chiến lược, các dự án cấp bách cho các tỉnh ĐBSCL. Đặc biệt, đã đạt được một số kết quả ban đầu quan trọng như: hệ thống cơ chế, chính sách bước đầu được hoàn thiện, tập trung thúc đẩy phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững; phát triển hạ tầng giao thông, đô thị, ổn định dân cư; gắn kết các quy hoạch phát triển. Thúc đẩy kết nối kinh tế, kết nối hạ tầng giao thông giữa các tỉnh và với TP. Hồ Chí Minh…

“Hiện nay, vùng ĐBSCL chiếm 20% dân số cả nước, đóng góp 18% cho GDP quốc gia nhưng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, trong năm 2018, tăng trưởng GDP của vùng ĐBSCL đã đạt mức ấn tượng, mức tăng trưởng 7,8% cao nhất trong 4 năm trở lại đây, cao hơn bình quân chung cả nước. Kim ngạch xuất khẩu toàn vùng lần đầu tiên đạt 15,7 tỷ USD. Du lịch tiếp tục phát triển, năm 2018, đã đón hơn 40 triệu lượt khách, trong đó có khoảng 3,5 triệu lượt khách quốc tế… Đây là những con số ấn tượng để nói lên nỗ lực phát triển kinh tế, xã hội của vùng ĐBSCL trong những năm qua”, ông Trần Hồng Hà cho biết thêm.

Tuy nhiên, dưới góc độ thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng cơ sở, hạ tầng giao thông ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho biết, hai năm qua, ngân sách Trung ương đã có sự quan tâm nhiều hơn cho ĐBSCL nhưng vẫn chưa đủ. Cụ thể, hạ tầng giao thông ĐBSCL hiện vẫn chưa phát triển đúng tầm, dẫn chứng là cả vùng vẫn chưa có một cảng nước sâu, chưa có đường sắt; đường thủy được đầu tư phát triển dày đặc nhưng lại nhỏ lẻ, manh mún không phục vụ được nhu cầu phát triển; đường bộ được khai thác chính và chủ yếu nhưng phát triển không đồng bộ, các dự án lớn vẫn chậm tiến độ. Đây là điểm nghẽn kìm hãm sự phát triển nhanh, bền vững của cả vùng ĐBSCL hiện nay.

Không chỉ hạ tầng giao thông còn hạn chế, theo Giáo sư Võ Tòng Xuân, ĐBSCL có thế mạnh phát triển ngành nông nghiệp chất lượng cao, tuy nhiên chúng ta đang làm quá chậm, các sản phẩm nông nghiệp vẫn chưa khẳng định được chất lượng. Do đó, ngành nông nghiệp ĐBSCL cần quyết liệt hơn để tái cơ cấu theo hướng giảm diện tích trồng lúa kém hiệu quả, chuyển sang các loại cây trồng và sản phẩm nông nghiệp giá trị cao. Để làm được điều này, cần có sự thay đổi trong cơ cấu sử dụng đất, tổ chức sản xuất và nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị, tổ chức đầu ra cho sản phẩm… nông nghiệp của vùng ĐBSCL.

Tăng thêm 45.000 tỷ đồng đầu tư cho ĐBSCL

Ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho biết, để ĐBSCL phát triển hơn nữa, Bộ đang nghiên cứu đề nghị tăng thêm 45.000 tỉ đồng nữa đầu tư trong 5 năm tới cho ĐBSCL. Con số này tương ứng khoảng 2 tỉ USD, trong đó 1 tỉ USD chi từ ngân sách và 1 tỉ USD từ nguồn huy động khác. Ngoài ra, Bộ cũng đã nghiên cứu kiến nghị Trung ương cho ĐBSCL có cơ chế riêng để sử dụng nguồn vốn này vào việc giải quyết các dự án cấp bách như các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm cho vùng. Chỉ khi ĐBSCL có đột phá về hạ tầng giao thông thì mới có thể “cất cánh” như mong muốn.

Chia sẻ về chuyển đổi cơ cấu ngành nông nghiệp tại ĐBSCL, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, tái cơ cấu ngành, sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL thời gian tới sẽ ưu tiên đột phá trong phát triển chế biến và thương mại hoá chuỗi giá trị nông nghiệp. Ngoài ra, tổ chức sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo các vùng và các lĩnh vực, ngành hàng chiến lược, chủ lực của vùng ĐBSCL theo hướng thị trường, hiện đại, bền vững, phát huy lợi thế so sánh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Không dao động, sợ hãi của trước thử thách của tự nhiên

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn các bộ, ngành, chuyên gia, nhà khoa học đã có những ý kiến đóp góp cho việc phát triển ĐBSCL bền vững. Sau Hội nghị này, Chính phủ sẽ ghi nhận các ý kiến kiến nghị của bộ, ngành, đơn vị, nhà khoa học để triển khai những việc cần làm ngay để tạo điều kiện tốt nhất cho ĐBSCL phát triển nhanh, bền vững.

Theo Thủ tướng, sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 120, chúng ta đã đạt được một số kết quả quan trọng mà các báo cáo của các bộ đã cung cấp. Có thể nói khối lượng công việc mà chúng ta đã làm không ít hơn các sự cố thiên tai đã diễn ra trong 2 năm qua. Tuy nhiên, chúng ta còn có thể và phải làm tốt hơn nữa trong thời gian tới, đặc biệt làm sao để những chính sách và hành động có tác động lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa đến cộng đồng, mang lại hiệu quả thực tế và đậm nét hơn.

Để đạt được yêu cầu đó, chúng ta phải huy động triệt để tâm sức, trí tuệ của các nhà khoa học, các tổ chức tư vấn, phát huy vai trò của chính quyền các cấp, kêu gọi sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là vai trò của người dân.

Nhân dịp này, Thủ tướng nêu rõ phương châm hành động của Chính phủ thời gian tới là: Chính phủ thúc đẩy, doanh nghiệp hành động, người dân hưởng ứng. Theo đó, Chính phủ thúc đẩy bằng chức năng kiến tạo, xác lập các cơ chế và chính sách để khuyến khích và thúc đẩy. Chính phủ tiếp tục bố trí lại, bổ sung nguồn lực, trước hết là hạ tầng cứng, đào tạo nhân lực. Doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại, cả kinh tế hộ lớn hành động bằng các dự án đầu tư cụ thể. Người dân hưởng ứng bằng tăng cường sự nhận thức, đồng thuận và tham gia cùng với Chính phủ và cộng đồng.

Thủ tướng đề nghị nghiên cứu thêm một số vấn đề như, tạo lập môi trường kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp, thúc đẩy sự linh hoạt của chính sách và các yếu tố kinh tế. Chỉ có thể bằng các dự án của doanh nghiệp thì mới có chất xúc tác để trung hòa các tác động của BĐKH hay nước biển dâng.

Đối với thị trường đất đai, cần nghiên cứu cơ sở khoa học để bố trí lại đất đai với lúa gạo, trái cây, thủy sản đi liền với công nghiệp chế biến, xây dựng thương hiệu với các sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Cần thúc đẩy chuyển đổi đất đai để thích nghi với nhu cầu và mục đích sử dụng đất trước sự biến đổi nhanh và khó lường của thiên nhiên. Nghiên cứu tiếp tục giảm diện tích đất trồng lúa trên cơ sở tăng năng suất.

Về thị trường vốn, đang kém phát triển ở ĐBSCL, Thủ tướng đề nghị thúc đẩy hình thành các quỹ đầu tư, các cơ chế huy động vốn khuyến khích cho vay, giúp chuyển đổi cơ cấu nhanh chóng, tăng cường năng lực cho các thành phần kinh tế. Thủ tướng cho rằng, cần xây dựng cơ chế tài chính riêng cho vùng thông qua nguồn lực ngoài nước, vốn ODA và hoàn thiện thể chế về môi trường đầu tư kinh doanh để thu hút đầu tư tư nhân. Quyết tâm xây dựng một chương trình trọng điểm quốc gia cho vùng ĐBSCL để triển khai thực hiện trong nhiệm kỳ tới theo hướng nghiên cứu xây dựng cơ chế ưu tiên phân bổ nguồn lực từ ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2021-2025 cho vùng ĐBSCL. Theo đó, nghiên cứu đa dạng hóa nguồn lực Trung ương, địa phương, ODA, FDI… với cam kết một khoản vốn khoảng 2 tỷ USD tăng thêm so với giai đoạn 2016-2020 và dành riêng cho ĐBSCL để đầu tư các dự án mang tính liên vùng, đang là “điểm nghẽn” phát triển trong lĩnh vực giao thông vận tải, BĐKH phù hợp với quy hoạch vùng được phê duyệt.

“Nhận thức “thuận thiên” ở đây không có nghĩa là phó mặc cho trời đất mà dành các nguồn lực để phát triển ĐBSCL rõ hơn, nhiều hơn”, Thủ tướng nói. Cần ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng nhiều hơn nữa cho vùng như phải làm cho xong đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận. Thủ tướng đề nghị đưa ngân sách chi cho ứng phó BĐKH thành một nhiệm vụ chi chính trong ngân sách của các địa phương. Chúng ta không chỉ lập dự toán dự phòng, chống thiên tai như hiện nay, tức là kiểu ứng phó bị động mà phải có chương trình, nguồn lực ứng phó BĐKH một cách chủ động.

Các địa phương cần thúc đẩy liên kết vùng mạnh mẽ hơn trong ứng phó BĐKH, nếu không thì các chính sách sẽ không thể thành công. TPHCM phải phát huy vai trò “nhạc trưởng” trong điều phối hiệu quả các cơ chế liên kết vùng.

Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế thuế phát thải để khuyến khích cắt giảm phát thải khí nhà kính, qua đó, giúp huy động nguồn lực hỗ trợ các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề bởi BĐKH.

“Công cuộc chống BĐKH và thiên tai là một cuộc chiến trường kỳ, hết sức khó khăn và phức tạp. Do đó, chúng ta phải biết huy động nguồn lực tổng hợp của tất cả các thành phần, từ Trung ương đến địa phương, cả trong và ngoài nước, từ sức mạnh của nhân dân, hệ thống chính trị thì mới có thể bền vững, thành công. Với ý chí của người Việt Nam, người Nam bộ, nếu giữ được cội nguồn văn hóa, giữ được đất đai thì chúng ta sẽ làm giàu được trên mảnh đất thiêng liêng mà cha ông để lại”, Thủ tướng tin tưởng.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị hành động nhằm thể chế hóa, thúc đẩy triển khai các ý tưởng, sáng kiến, giải pháp được nêu ra tại Hội nghị.

Đồng chí Đỗ Văn Chiến Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam
Xem thêm
Gửi ban biên tập
Tìm kiếm văn bản