Mô hình xử lý rác thải - cách làm sáng tạo giúp xã Phú Hòa, huyện Lương Tài hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Ảnh: Mai Anh.

Trước đây với người dân xã Phú Hòa, huyện Lương Tài tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người dân. Thế nhưng, giờ đây cảnh quan môi trường nơi đây đã mang diện mạo mới với điểm nhấn là những tuyến đường thông thoáng, phong quang, những mảnh vườn, ao chuồng được quy hoạch bài bản sạch sẽ.

Trong từng mảnh vườn tại mỗi gia đình đều triển khai mô hình xử lý rác thải vừa thân thiện vừa hiệu quả kinh tế. Để có được thành công này có vai trò quan trọng của Mặt trận và các đoàn thể địa phương khi vừa tích cực đẩy mạnh tuyên truyền vận động vừa cầm tay chỉ việc hướng dẫn thực hiện các mô hình thiết thực như phân loại rác thải, xây dựng hố xử lý rác thải tại hộ gia đình.

Bà Nguyễn Thị Khơi, thôn Phú Trên, xã Phú Hòa cho biết, từ khi thực hiện mô hình xử lý rác thải tại nhà, các loại rác hữu cơ như rau, củ, quả, thức ăn thừa được gia đình phân loại và ủ bằng men vi sinh dùng để tưới cho cây trồng. Không chỉ hạn chế lượng rác thải ra môi trường việc phân loại và xử lý rác thải bằng men vi sinh cũng mang lại hiệu quả kinh tế khi gia đình không mất chi phí mua phân bón.

Như hầu hết các địa phương khác, Phú Hòa từng rất loay hoay khi phải phải đối diện với tình trạng ô nhiễm do rác thải sinh hoạt. Thế nhưng với quan điểm khó ở đâu gỡ ở đó, tiêu chí môi trường được xã lựa chọn là tiêu chí trọng tâm trong xây dựng NTM nâng cao. Để hoàn thiện tiêu chí khó này, cấp ủy, chính quyền xã tập trung chỉ đạo từng ban, ngành, đoàn thể tại địa phương xây dựng chương trình hành động cụ thể, xây dựng các mô hình hiệu quả để triển khai thực hiện. Nhờ vậy chỉ trong một thời gian ngắn, tiêu chí môi trường đã được địa phương hoàn thành.

Chủ tịch Hội phụ nữ xã Phú Hòa Nguyễn Thị Bẩy cho biết, ngoài việc tuyên truyền vận động để nâng cao nhận thức của người dân, Mặt trận đã chủ trì phối hợp với các tổ chức đoàn thể như nông dân, phụ nữ, thanh niên, cựu chiến binh xây dựng các mô hình hiệu quả như vận động nhân dân phân loại, xử lý rác thải tại hộ gia đình, phát động phong trào “Làng ba sạch”. Chung tay xây dựng NTM nâng cao, Hội phụ nữ xã đã vận động chị em hội viên tham gia trồng 10.000 cây xanh và hơn 7.000m2 đường hoa ở các thôn xóm.

Cùng là địa phương đang trong quá trình hoàn thiện các tiêu chí của xã NTM nâng cao, xã Cao Đức, huyện Gia Bình cũng phải đối mặt với không ít khó khăn thách thức khi Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2022-2025 bổ sung nhiều chỉ tiêu, yêu cầu cao hơn. Đơn cử như tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất. Trước thực tế này, cấp ủy, chính quyền xã đã chủ động tìm hướng phát triển mới trên cơ sở khai thác tiềm năng lợi thế của địa phương và nền móng là sản xuất nông nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Linh - Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Mỹ Linh, xã Cao Đức cho biết, trong vài năm gần đây xã đặt trọng tâm đẩy mạnh chuyển giao ứng dụng khoa học vào sản xuất, xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Nhờ vậy đã thu hút được nhiều doanh nghiệp, Hợp tác xã đầu tư vào nông nghiệp thực hiện sản xuất theo chuỗi giá trị, nhất là sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn.

Với sự chuyển hướng kịp thời này, chỉ sau một thời gian ngắn xã Cao Đức đã hình thành một số mô hình hiệu quả như nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ cao hay các mô hình trồng cà rốt, củ cải đường xuất khẩu với doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm trở thành những mô hình chủ lực trong phát triển kinh tế của địa phương. Việc hoàn thiện tiêu chí về tổ chức sản xuất đã giúp Cao Đức hoàn thành 16/19 tiêu chí trong xây dựng xã NTM nâng cao. Đây cũng là tiền đề để địa phương hoàn thành mục tiêu cán đích NTM nâng cao trong năm 2025.

Theo lộ trình đặt ra, tỉnh Bắc Ninh phấn đấu đến năm 2025 sẽ có trên 50% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao (trong đó có 30% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu). Với quan điểm chỉ đạo xây dựng NTM là một quá trình lâu dài, thường xuyên và liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, tỉnh Bắc Ninh đang tập trung chỉ đạo các địa phương tiếp tục xây dựng NTM toàn diện, bền vững, đi vào chiều sâu, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và môi trường sống của người dân so với giai đoạn trước.

“Kết quả rà soát theo Bộ tiêu chí mới cho thấy, toàn tỉnh Bắc Ninh bình quân số tiêu chí đạt chuẩn NTM là 15,62 tiêu chí/xã, trong đó có 9 xã đạt 19 tiêu chí xã NTM; bình quân số tiêu chí đạt chuẩn NTM nâng cao là 13,5 tiêu chí/xã, trong đó có 4 xã đạt tiêu chí xã NTM nâng cao”.

Anh Vũ