Cuộc điều tra, thu thập thông tin về thực trạng KT - XH của 53 DTTS năm 2024 là lần thứ 3 tổ chức trên phạm vi toàn quốc. Trước đó, 2 cuộc điều tra được tiến hành thành công vào năm 2015 và năm 2019. Tại Cao Bằng, phạm vi điều tra, thu thập thông tin năm 2024 được thực hiện tại 553 địa bàn, với 22.682 hộ, trong đó: 39 địa bàn điều tra toàn bộ với 3.767 hộ, 163 địa bàn điều tra mẫu 30 hộ với 4.890 hộ, 351 địa bàn điều tra mẫu 40 hộ với 14.025 hộ; điều tra thu thập thông tin phiếu xã đối với 161 xã/phường, thị trấn.

Điều tra viên nỗ lực khắc phục khó khăn về giao thông, thời tiết để đến cơ sở, đảm bảo tiến độ điều tra, thu thập thông tin.

Xác định rõ tầm quan trọng của công tác lập bảng kê và thu thập thông tin tại địa bàn điều tra quyết định đến sự thành công và chất lượng kết quả điều tra, đặc biệt đối tượng tiếp cận là đồng bào DTTS, Cục Thống kê tỉnh chú trọng khâu tuyển chọn điều tra viên (ĐTV), giám sát viên, ưu tiên là người tại địa phương, am hiểu về địa bàn, phong tục văn hóa của người dân và có khả năng tiếp cận để thu thập thông tin, có tinh thần trách nhiệm cao, sức khoẻ tốt, sử dụng thành thạo thiết bị điện tử để thực hiện phiếu điện tử. Trong công tác lập bảng kê, toàn tỉnh có 309 ĐTV và 67 giám sát viên các cấp. Đối với công tác thu thập thông tin các phiếu điều tra hộ và phiếu điều tra xã toàn tỉnh có 355 ĐTV, 156 tổ trưởng và 70 giám sát viên các cấp. Toàn tỉnh tổ chức 22 lớp tập huấn nghiệp vụ cấp tỉnh, huyện về triển khai phương án điều tra, công tác lập bảng kê, tập huấn nghiệp vụ điều tra và hướng dẫn sử dụng các phần mềm trang web điều tra với sự tham gia của 1.040 lượt báo cáo viên, giám sát viên, ĐTV tham dự.

Huyện Bảo Lạc có tỷ lệ DTTS chiếm trên 90%, chủ yếu là Tày, Nùng, Mông, Dao, Sán Chỉ, Lô Lô và một số ít dân tộc khác. Huyện thực hiện 49 địa bàn điều tra phiếu hộ/tổng số hộ điều tra mẫu là 2.368 hộ, trong đó 11 địa bàn điều tra toàn bộ, 24 địa bàn điều tra 40 hộ, 14 địa bàn điều tra 30 hộ; điều tra phiếu xã 17 phiếu. Đến ngày 31/7/2024, tỷ lệ điều tra hoàn thành 2.347 hộ, tương đương đạt 99,11%, cao nhất trong toàn tỉnh. Chi cục Trưởng Chi cục Thống kê huyện Bảo Lạc Đàm Thị Hậu cho biết: Để cuộc điều tra hiệu quả, đúng quy trình và đạt tiến độ, Chi cục đã bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên và Cục Thống kê tỉnh về cuộc điều tra để tham mưu UBND huyện xây dựng kế hoạch điều tra, rà soát địa bàn, chọn hộ điều tra, điều tra bảng kê, phiếu hộ… Lực lượng tham gia cuộc điều tra gồm 58 người, trong đó có 1 quản trị viên, 3 giám sát viên, 16 tổ trưởng và 38 ĐTV.

Sau khi được tập huấn, nắm bắt các kỹ năng điều tra cơ bản, anh Quan Văn Thái, Phó Chủ tịch MTTQ xã Kim Cúc là ĐTV được giao điều tra 2 xóm: Nà Soen và Ngàm Lồm với 70 hộ dân, chủ yếu là dân tộc Dao, theo đạo Tin Lành. Đặc thù địa bàn đồi núi dốc, giao thông đi lại khó khăn, dân cư phân tán, hằng ngày bà con đi làm nông nên anh thường tranh thủ đi cả những buổi trưa, tối đến từng hộ dân để điều tra theo hướng dẫn. Anh Thái chia sẻ: Mặc dù quá trình điều tra gặp nhiều khó khăn, nhưng nhờ có sự ủng hộ, hợp tác nhiệt tình từ bí thư chi bộ, trưởng xóm và người có uy tín nên bà con hiểu và chủ động cung cấp thông tin, giúp cuộc điều tra diễn ra thuận lợi.

Ông Bàn Quầy Kiêm, dân tộc Dao, xóm Ngàm Lồm, xã Kim Cúc cho biết: Gia đình tôi được chọn làm hộ điều tra mẫu. Qua tuyên truyền của xã, xóm, tôi đã rõ mục đích, ý nghĩa của cuộc điều tra nên cung cấp đầy đủ thông tin của từng người trong gia đình. Tôi cùng ĐTV đến một số nhà nữa, hỗ trợ dịch tiếng cho bà con hiểu rõ để cán bộ có được thông tin nhanh, chính xác hơn.

Cục Thống kê tỉnh Cao Bằng ra quân điều tra thu thập thông tin tại xóm Hoài Khao, xã Quang Thành (Nguyên Bình).

Trong quá trình thực hiện điều tra, thu thập thông tin của ĐTV ở các địa phương  gặp không ít khó khăn, nhất là đối với những địa bàn xa trung tâm huyện, xã, vùng sâu vùng xa, biên giới, giao thông không thuận lợi chủ yếu là đi bộ, dân cư sống phân tán thưa thớt, bất đồng ngôn ngữ, nhiều nhóm hộ chưa có mạng internet, sóng điện thoại yếu, khó khăn thực hiện điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (CAPI), trang web điều tra phiếu xã (Webform)...; mặt khác, trong thời gian này, thời tiết mưa to kéo dài trên diện rộng gây trở ngại cho công tác điều tra. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết tâm, quyết liệt từ tỉnh đến cơ sở, công tác điều tra, thu thập thông tin được các ĐTV thực hiện theo đúng quy trình, thông tin thu thập chính xác, đạt chất lượng tốt; các tổ trưởng điều tra, giám sát viên cấp tỉnh, huyện thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ địa bàn được phân công và hỗ trợ kịp thời, xử lý các tình huống phát sinh, nâng cao hiệu quả cuộc điều tra. Đến ngày 31/7/2024, toàn tỉnh đã hoàn thành điều tra, thu thập thông tin tại địa bàn được 18.731 hộ, đạt 82,57% kế hoạch. Một số huyện có tỷ lệ hoàn thành cao nhất gồm: Bảo Lạc 99,11%; Thạch An 94,05%; Thành phố 87,56%... Về điều tra phiếu hộ hoàn thành đạt 82,57%, điều tra phiếu xã hoàn thành đạt 74,53%, trong đó các huyện Hòa An, Thạch An, Quảng Hòa 100% số xã đã hoàn thành.

Kế hoạch chung trên toàn quốc đến hết ngày 15/8 sẽ kết thúc thời gian điều tra thu thập thông tin, tuy nhiên Cao Bằng phấn đấu hoàn thành điều tra vào ngày 10/8/2024. Bà Phạm Thị Phương, Cục trưởng Cục Thống tỉnh cho biết: Trong giai đoạn “nước rút” này, Cục chủ động phối hợp chặt chẽ với Ban Dân tộc tỉnh chỉ đạo thực hiện hoàn thành điều tra theo kế hoạch yêu cầu. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng trên các phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền trực tiếp trong nhân dân về mục đích, ý nghĩa của cuộc điều tra, tiến độ của cuộc điều tra tại các địa phương để nhân dân các địa bàn mẫu, các hộ mẫu nhận thức rõ và hợp tác đối với điều tra viên để kê khai, cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời, chính xác. Chỉ đạo các ĐTV tập trung thời gian thu thập thông tin, đẩy mạnh tiến độ điều tra, hoàn thành phiếu điều tra và đồng bộ dữ liệu về máy chủ. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trực tiếp và trực tuyến; làm sạch phiếu điều tra, hoàn thiện cơ sở dữ liệu ban đầu.

Bảo Bình