Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Sáng 28.8, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, các đại biểu đã cho ý kiến về dự thảo Luật Căn cước.

Bổ sung đầy đủ hơn về quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số nội dung lớn của dự thảo Luật Căn cước do Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh Lê Tấn Tới trình bày và nêu rõ, quy định về giấy chứng nhận căn cước và quản lý người gốc Việt Nam (Điều 7, dự thảo luật) còn có ý kiến khác nhau.

Có ý kiến đề nghị làm rõ và quy định cụ thể về địa vị pháp lý, tiêu chí, điều kiện để xác định và cấp giấy chứng nhận căn cước, quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam, giá trị pháp lý của giấy chứng nhận căn cước, cơ quan có thẩm quyền quản lý.

Có ý kiến đề nghị nghiên cứu rà soát quy định tại Điều này bảo đảm bao hàm hết các đối tượng gốc Việt Nam, thống nhất với pháp luật hiện hành và tính khả thi của chính sách đối với công tác quản lý nhà nước. Có ý kiến đề nghị chuyển Điều này về Chương III cho phù hợp.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng – An ninh đã chuyển Điều này về Chương III (Điều 30), đổi tên Chương III thành “Thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước” và bổ sung, chỉnh lý Điều 5, chỉnh sửa toàn diện Điều 30 như dự thảo luật tiếp thu, chỉnh lý nhằm quy định cụ thể, rõ hơn về người gốc Việt Nam; điều kiện cấp giấy chứng nhận căn cước, việc cấp, cấp đổi, cấp lại giấy chứng nhận căn cước; thông tin được thu thập, cập nhật, lưu trữ và việc khai thác, sử dụng thông tin về người gốc Việt Nam; việc quản lý người gốc Việt Nam; bổ sung đầy đủ hơn về quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam.

Đề xuất cấp căn cước cho người gốc Việt Nam, đang sinh sống tại Việt Nam chưa xác định được quốc tịch

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương), tên gọi Luật Căn cước phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng quy định trong dự thảo luật, gồm cả công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch, phù hợp với chính sách, mục tiêu, định hướng khi xây dựng luật. Việc bổ sung đối tượng áp dụng là cần thiết cho công tác quản lý con người, an ninh trật tự, mang tính nhân văn sâu sắc.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết, hiện nay có khoảng 31.000 người gốc Việt Nam chưa nhưng chưa xác định được quốc tịch, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy số lượng 31.000 người không nhiều, nhưng họ đang hiện hữu, sinh sống, là một phần của cộng đồng, phần nhiều là những đối tượng yếu thế, dễ bị tổn thương, người nghèo, không nghề nghiệp, không nhà cửa, không quốc tịch do không xác định được quốc tịch… Nếu không có căn cước, không có gì chứng minh về nhân thân, lai lịch, đặc điểm nhận dạng, thì họ sẽ là những người đứng bên lề xã hội.

Đại biểu cho biết, “không chỉ bản thân họ mà con cái của họ cũng không được hưởng chế độ an sinh nào. Khi những người yếu thế không được hưởng chế độ an sinh, không nhận được sự giúp đỡ của cộng đồng, thì nhiều hệ lụy sẽ xảy ra. Và lúc đó, con số 31.000 người không còn là con số ít ỏi nữa, chỉ cần gia tăng thêm một người phạm tội, một gia đình bị đẩy đến cảnh khốn cùng, một cá nhân sa vào tệ nạn xã hội sẽ kéo theo gánh nặng xã hội khác”.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, việc mở rộng cấp căn cước với các đối tượng này sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý của các cơ quan chức năng, đồng thời cũng giúp những đối tượng này ổn định cuộc sống, có giấy tờ hợp pháp để tham gia các hoạt động xã hội, được hưởng các chế độ an sinh cần thiết.

Cùng quan điểm, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu rõ, thực tiễn đang đòi hỏi phải cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, nhằm bảo đảm chính sách xã hội cho đối tượng này.

Một số đại biểu còn băn khoăn với quy định cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch và đề nghị cần xét xem quy định này đã phù hợp, đồng bộ với các điều ước quốc tế hay chưa?

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, các đại biểu đánh giá cao trách nhiệm, sự nỗ lực của cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, hiệu quả trong quá trình nghiên cứu để hoàn thiện dự thảo luật trình Hội nghị.

Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, các đại biểu cơ bản tán thành với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số vấn đề lớn của dự thảo luật, dự thảo báo cáo giải trình tiếp thu đối với dự thảo luật trong hồ sơ kèm theo. Các đại biểu cho ý kiến về tên gọi dự thảo luật; phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật; khái niệm người gốc Việt Nam là gì; nên cấp căn cước hay cấp giấy chứng nhận, hoặc loại giấy tờ nào cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch… Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, “dù theo phương án nào cũng cần thiết kế để quy định cấp một loại giấy tờ phù hợp với thực tiễn người gốc Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch Việt Nam”.

Hoàng Ngọc