Quang cảnh Hội thảo

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Đại hội Đảng bộ MTTQ và các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 về việc giao UBTƯ MTTQ Việt Nam nghiên cứu, xây dựng và tổ chức đánh giá độc lập Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cấp tỉnh, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam xác định đây là một nhiệm vụ chính trị quan trọng, mới và khó, có ý nghĩa lâu dài đối với việc củng cố niềm tin của Nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội và nâng cao hiệu quả quản trị ở địa phương.

Ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu đề dẫn Hội thảo

Trong thời gian qua, UBTƯ MTTQ Việt Nam đã triển khai nhiệm vụ theo lộ trình thận trọng, bài bản, đặt nền tảng khoa học và thực tiễn làm yêu cầu xuyên suốt. Hội thảo tham vấn khoa học ngày 12/12/2025  đã được tổ chức với sự tham gia của nhiều nhà khoa học, chuyên gia và đại diện các cơ quan liên quan. Kết quả hội thảo đã được tổng hợp, đăng tải rộng rãi và bước đầu đạt được một số thống nhất quan trọng.

Cụ thể, Hội thảo tham vấn lần thứ nhất đã làm rõ tính cấp thiết của việc xây dựng một công cụ đo lường niềm tin xã hội một cách độc lập, khách quan và khoa học; vai trò đặc thù của MTTQ Việt Nam trong tổ chức đánh giá độc lập niềm tin xã hội; những nguyên tắc nền tảng về cách tiếp cận, đối tượng khảo sát, phương pháp thu thập dữ liệu và định hướng sử dụng kết quả Bộ chỉ số. Trên cơ sở đó, Hội thảo lần này được tổ chức nhằm đi vào nội dung cốt lõi là góp ý, hoàn thiện khung đo lường, cấu trúc và các chỉ số thành phần của Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cấp tỉnh.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

"Cấu trúc và các chỉ số thành phần chính là “xương sống” của Bộ chỉ số. Nếu khung đo lường chưa hợp lý, cách tiếp cận chưa phù hợp hoặc các chỉ số thành phần chưa rõ nội hàm, thì Bộ chỉ số sẽ khó phản ánh đúng thực chất niềm tin xã hội, dù phương pháp triển khai có công phu đến đâu", ông Vũ Văn Tiến gợi mở.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung trao đổi thẳng thắn, khoa học và thực chất vào các nhóm vấn đề trọng tâm như tính phù hợp của khung đo lường niềm tin xã hội hiện nay; cấu trúc tổng thể, các nhóm chỉ số thành phần, số lượng trụ cột, nội hàm từng nhóm chỉ số; mối tương quan của Bộ chỉ số Niềm tin xã hội với các Bộ chỉ số hiện hành; lựa chọn phương pháp đo lường bảo đảm khoa học  và khả thi khi triển khai ở cấp tỉnh.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Tham luận tại Hội thảo, ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, trong các văn kiện của Đảng, gần đây nhất là dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng nhiều lần nhắc tới việc củng cố niềm tin và sự gắn bó của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Để củng cố niềm tin đó cần có số liệu đo đếm, do vậy việc MTTQ Việt Nam hoàn thiện Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cấp tỉnh là rất cần thiết.

Liên quan đến cấu trúc và thành phần của Bộ chỉ số, ông Phạm Ngọc Thạch cho rằng, nội dung này đã thể hiện khung đo lường, đánh giá bao quát, phản ánh đa chiều các khía cạnh của đời sống xã hội. Về lộ trình triển khai, ông Thạch cho rằng, với nội dung chương trình đánh giá lớn như vậy, cần có giai đoạn thí điểm tại 6 tỉnh, thành phố trên cả nước để đánh giá về mặt phương pháp luận cũng như hoàn thiện bảng hỏi và cách thức tiến hành.

Hội thảo nhận được nhiều ý kiến góp ý khoa học, tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các cơ quan liên quan

“Việc xây dựng Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cấp tỉnh là một bước đi chiến lược, đáp ứng yêu cầu của Đảng trong thời kỳ mới, phù hợp với xu thế quản trị hiện đại”, ông Phạm Ngọc Thạch cho hay.

TS Bùi Hồng Việt, Phó Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu - Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho rằng, cần phân định rõ ràng việc xây dựng niềm tin xã hội ở cấp tỉnh, vừa đảm bảo ngắn gọn, vừa xác định rõ mục tiêu, phạm vi cụ thể. Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cần hướng đến đối tượng trực tiếp, thường xuyên tiếp xúc với chính quyền. Bộ chỉ số cần gắn với thống kê chuyên sâu, xây dựng thang đo. Đây là điểm khác biệt so với điều tra xã hội học, điều tra dư luận xã hội thông thường. Bên cạnh đó, cách đặt câu hỏi cần được chuẩn hóa, tránh trường hợp người được khảo sát sẽ trả lời theo thói quen.

Ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu phát biểu kết luận Hội thảo

Tiếp thu các ý kiến tham luận tại Hội thảo, ông Vũ Văn Tiến khẳng định, sau Hội thảo, trên cơ sở các ý kiến góp ý khoa học, tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các cơ quan liên quan, Ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ tham mưu Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu và hoàn thiện cấu trúc, thành phần của Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cấp tỉnh. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để tổng hợp, báo cáo và trình Ban Bí thư xem xét, cho ý kiến chỉ đạo trước khi tổ chức triển khai chính thức trong thời gian tới.

Bộ chỉ số Niềm tin xã hội cấp tỉnh được xây dựng theo tiếp cận đa chiều, dựa trên trải nghiệm của người dân, kết hợp giữa đo lường niềm tin thể chế và niềm tin xã hội - cộng đồng. Niềm tin xã hội được hiểu là sự đánh giá, cảm nhận và kỳ vọng của người dân đối với nhà nước, xã hội và tương lai phát triển, hình thình trên cơ sở tương tác thực tiễn với các thiết chế công và môi trường sống. Bộ chỉ số hướng tới 3 mục tiêu, gồm: đánh giá độc lập mức độ niềm tin của người dân ở cấp tỉnh; là công cụ giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam; cung cấp căn cứ khoa học cho chính quyền địa phương trong điều chỉnh chính sách và nâng cao chất lượng quản trị.

Hương Diệp - ảnh Hoài Nam