Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư cộng đồng thực hiện giám sát thi công cho tuyến đường GTNT ở khu 6, xã Hương Nộn, huyện Tam Nông.

Người dân thực hiện quyền giám sát

Cùng với thực hiện quyền giám sát thông qua các cuộc họp khu dân cư, tiếp xúc cử tri, thông qua hoạt động giám sát của Ủy ban MTTQ các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội, một kênh quan trọng để người dân thực hiện quyền giám sát của mình là thông qua Ban TTND và Ban GSĐTCĐ ở các xã, phường, thị trấn. Năm 2021, toàn tỉnh có 225 Ban TTND với 2.445 thành viên; 225 Ban GSĐTCĐ với 2.348 thành viên. Trong năm, TTND đã tiến hành giám sát 482 cuộc, Ban GSĐTCĐ giám sát 527 cuộc. Sau thanh tra, giám sát đã kiến nghị xử lý 95% vụ việc. Trong sáu tháng đầu năm 2022, các Ban TTND đã tiến hành 115 cuộc giám sát; các Ban GSĐTCĐ giám sát 189 cuộc, tập trung vào các công trình, dự án do cấp xã làm chủ đầu tư, các công trình công cộng có sự đóng góp của nhân dân và công trình thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh như: Đường GTNT, cứng hóa kênh mương nội đồng, xây nhà văn hóa, trạm y tế, trường học, việc thực hiện các chương trình an sinh xã hội, giám sát mức thu- chi, sử dụng các loại quỹ do nhân dân đóng góp xây dựng nông thôn mới; giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở...

Hàng năm, căn cứ vào tình hình thực tế của mỗi địa phương, Ban TTND, Ban GSĐTCĐ đã xây dựng kế hoạch giám sát cụ thể, chi tiết trên các lĩnh vực. Trong quá trình giám sát, các thành viên Ban TTND, Ban GSĐTCĐ đã kịp thời phát hiện, kiến nghị cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung các nội dung về quy hoạch xây dựng chi tiết, bồi thường giải phóng mặt bằng, một số công trình sử dụng vật liệu không đảm bảo, kiến nghị chủ đầu tư, đơn vị thi công kịp thời khắc phục, qua đó góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, chống tham ô, lãng phí, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Để nâng cao chất lượng giám sát, tổ chức giám sát đúng, trúng vấn đề, từng bước khắc phục tình trạng yếu, thiếu về chuyên môn của các Ban giám sát, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Hương Nộn, huyện Tam Nông Nguyễn Thị Hồng Nhung chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình lựa chọn cán bộ tham gia Ban giám sát: Các thành viên Ban GSĐTCĐ phải có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm về xây dựng cơ bản, uy tín ở địa phương, được nhân dân bầu theo phương châm “chọn mặt gửi vàng”. Nhờ có sự lựa chọn kỹ càng, các Ban đã giám sát đã hoạt động hiệu quả, qua đó đảm bảo tính công khai, minh bạch trong thu, chi, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cộng đồng, nhân dân, hạn chế những sai sót, tiêu cực trong quá trình triển khai các dự án đầu tư tại địa phương.

Ban Giám sát đầu tư cộng đồng thực hiện giám sát tại công trình xây dựng Trung tâm học tập cộng đồng xã Sơn Vi, huyện Lâm Thao.

Những cách làm sáng tạo

Ở xã Hương Nộn, huyện Tam Nông, các Ban GSĐTCĐ được thành lập theo từng công trình với đại diện thành viên Ban TTND của xã, Ban công tác Mặt trận và các thành viên được dân cư bầu, thường là tổ trưởng các tổ liên gia trong khu. Đối với mỗi công trình, các thành viên được phân công giám sát đều ghi nhật ký giám sát để cập nhật tình hình và chất lượng giám sát công trình theo từng ngày, đảm bảo công khai, dân chủ, để người dân có niềm tin đối với cấp ủy, chính quyền địa phương. Chúng tôi đến khu 6, xã Hương Nộn, huyện Tam Nông khi các thành viên của Ban TTND, Ban GSĐTCĐ đang giám sát việc trải áp phan tuyến đường GTNT dài hơn 1,1km và sân nhà văn hóa khu, đây cũng là một trong những khu đã hoàn thành các tiêu chí khu nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu, đang chờ thẩm định và công nhận. Nhờ thực hiện tốt công tác giám sát, chất lượng các công trình đường GTNT, nhà văn hóa, các công trình công cộng được đảm bảo, người dân tin tưởng, đồng tình ủng hộ, tiếp tục đóng góp để nâng cao các tiêu chí xây dựng NTM kiểu mẫu, góp phần đưa xã Hương Nộn trở thành xã NTM nâng cao trong năm 2022.

Xã Sơn Vi, huyện Lâm Thao cũng là địa phương đang nỗ lực thực hiện mục tiêu xây dựng xã NTM nâng cao, có rất nhiều công trình đang được đẩy nhanh tiến độ. Tùy theo quy mô của các công trình, Ban GSĐTCĐ được thành lập từ 9-15 thành viên... Các thành viên được phân công đã thường xuyên có mặt tại công trình để thực hiện giám sát việc thi công đúng với thiết kế, chất lượng nguyên vật liệu, tiến độ thi công... Trong quá trình giám sát hoặc thông qua phản ánh của người dân, các thành viên sẽ phản ánh, yêu cầu đơn vị thi công điều chỉnh kịp thời, đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình.

Nếu như các Ban GSĐTCĐ của xã Sơn Vi được thành lập tùy theo các công trình thì tại xã Thạch Sơn, Ban TTND, Ban GSĐTCĐ được thành lập từ đầu nhiệm kỳ với bảy thành viên là những người có uy tín ở bảy khu dân cư. Từ năm 2021 đến nay, Ban đã giám sát việc thi công các công trình xây dựng cổng làng Thạch Sơn, nâng cấp tuyến đường từ Đồng Lời đi xã Xuân Lũng, tuyến đường Nhà Giếng, đền bù GPMB từ QL 32C đi QL 2D, đền bù GPMB đấu giá quyền sử dụng đất ở khu Nhà Đồi... Ông Hoàng Đức Hào- Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã, Trưởng ban TTND, Trưởng Ban GSĐTCĐ xã Thạch Sơn cho biết: Chúng tôi không chỉ thực hiện giám sát các công trình xây dựng trên địa bàn xã mà còn giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách cho người dân, nhất là trong quá trình bồi thường GPMB của các dự án trên địa bàn như giá đền bù, kiểm đếm cây cối, hoa màu, đảm bảo quyền lợi của người dân cũng như tạo điều kiện cho đơn vị thi công thực hiện đúng tiến độ, chất lượng công trình.

Tại mỗi địa phương, việc thành lập, duy trì hoạt động, số lượng thành viên các Ban TTND, Ban GSĐTCĐ có thể khác nhau nhưng đều thực hiện đúng quy chế và các quy định pháp luật, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Nhiều Ban đã có những cách làm hay, mang lại hiệu quả trong công tác giám sát đầu tư tại cơ sở, góp phần xây dựng NTM và NTM nâng cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Phương Thanh