Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long phát biểu tại Hội nghị

Thứ trưởng Bộ Y tế nhận định, ở Việt Nam trong giai đoạn đầu, việc ngăn chặn dịch Covid-19 rất triệt để. Nhưng đến nay là giai đoạn mới và chúng ta phải có tâm thế mới khi có các ca nhiễm mới tăng cao. Tuy nhiên với sự quyết liệt của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, tin tưởng rằng chúng ta sẽ chặn đứng được dịch, kể cả ở giai đoạn 2 này.

Sau khi giải thích vắn tắt về tốc độ lây lan của virus corona chủng mới, gây ra dịch Covid-19, ông Long nói về cơ chế lây lan. Theo đó, virus này lây lan trong giọt bắn khi ho, hắt hơi, sổ mũi. Vì vậy, WHO khuyến khích cách xa nhau 1m để phòng dịch, nhưng Việt Nam khuyến khích cách 2m. Đường lây nhiễm thứ hai là bắt tay và đường thứ ba là tiếp xúc với các bề mặt, như tay ghế, nắm cửa….

"Virus này không lơ lửng ở không khí mà sau một thời gian sẽ bám vào các bề mặt. Thói quen con người cứ 10 phút lại lấy tay dụi mắt”, ông Long giải thích và coi đây là vấn đề mấu chốt trong phòng dịch Covid-19.

Việc lây lan dịch bệnh Covid-19 trên máy bay lây qua giọt bắn không khí, tiếp xúc là một phần, nhưng vấn đề lớn là lây lan qua các bề mặt. “Vì vậy Bộ Y tế lúc nào cũng khuyến cáo rửa tay, sát trùng tay nhiều lần, vệ sinh các bề mặt. Virus này rất nhạy cảm với các chất có clo nên cũng dễ tiêu diệt”, ông Long nói.

Sau khi đề cập các biểu hiện lâm sàng, ông Long cho biết thêm, trên 90% có biểu hiện sốt, do đó phải sàng lọc bằng cách đo thân nhiệt; ho (đây là nguồn gây lây nhiễm lớn nhất); có biểu hiện như bệnh cúm (đau mỏi cơ, người..). Nhìn chung các biểu hiện lâm sàng rất giống bệnh cúm. Thời gian ủ bệnh từ 11-14 ngày, nhưng thường là 5-6 ngày. Thời gian có khả năng lây cho người khác mạnh nhất là từ ngày 2-7, đó là lúc virus phát triển mạnh.

Ông Nguyễn Thanh Long cũng cho rằng, ngành y tế có khả năng điều trị bệnh nhân Covid-19, 16 ca đã chữa khỏi, kể cả trường hợp cao tuổi, có bệnh nền. Toàn hệ thống chính trị đã được huy động vào cuộc phòng chống dịch ngay từ đầu, vì vậy hiệu quả rất tốt, nhất là lực lượng công an, quân đội đã vào cuộc ngay từ đầu chứ không phải đợi dịch bùng phát mới vào cuộc. Kinh nghiệm này cần tiếp tục được áp dụng cho giai đoạn 2.

Khẳng định quyết tâm ngăn chặn triệt để dịch từ bên ngoài vào Việt Nam, Thứ trưởng Long cảm ơn 7 tỉnh biên giới ngay từ đầu đã làm rất tốt việc cách ly 14 ngày đối với những người từ Trung Quốc vào Việt Nam. Các biện pháp ngăn chặn khác đối với Hàn Quốc, người đến từ các nước Châu Âu… cũng đang được đẩy mạnh cấp độ áp dụng. Việc khai báo y tế điện tử sẽ giúp khắc phục những hạn chế như đối với chuyến bay VN0054 và chuyến bay từ Hàn Quốc về.

“Từ khi thực hiện tờ khai điện tử, toàn bộ dữ liệu của hành khách nhập cảnh vào Việt Nam đều được nắm bắt. Đêm ngày 10/3/2020, Ban Chỉ đạo đã tìm được toàn bộ danh tính của 201 hành khách trên chuyến bay VN0054 (chuyến bay có bệnh nhân 17 và các bệnh nhân dương tính khác)”, ông Long thông tin.

Giải thích cơ chế cách ly trước đây với Sơn Lôi (Vĩnh Phúc) và phố Trúc Bạch (Hà Nội) hiện nay, thứ trưởng Long khẳng định: “Trong phòng, chống dịch bệnh thì cách ly là biện pháp đúng trong mọi trường hợp. Từ kinh nghiệm cách ly ở Sơn Lôi, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 cũng đang bàn với Hà Nội thu hẹp phạm vi cách ly ở Trúc Bạch vì những người dân ở đây xét nghiệm đã có kết quả âm tính".

Với phương châm hành động sớm để cách ly, khoanh vùng và dập dịch, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện cách ly 14 ngày thông qua 3 hình thức: Thứ nhất, cách ly tại các cơ sở y tế đối với những người dương tính, những người tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân (F0, F1). Thứ hai, cách ly tại nhà đối với những trường hợp tiếp xúc gián tiếp với người bệnh (F2, F3). Thứ ba, cách ly tại các cơ sở quân đội, công an và cơ sở lưu trú do chính quyền các tỉnh, thành phố chỉ đạo đối với những cá nhân từ các nước ở vùng dịch về Việt Nam. Tùy từng trường hợp cụ thể sẽ thực hiện cách ly cho phù hợp để làm chậm quá trình lây lan của virus và giảm tối đa lây nhiễm.

Về cách ly thì sẽ gây xáo trộn cho dân, theo ông Nguyễn Thanh Long, Bộ Y tế không sử dụng là F, nhưng dân gọi thành quen. Người trực tiếp tiếp xúc với người bệnh thì bắt buộc phải cách ly tập trung (tức F1). Còn những người tiếp xúc với F1 cách ly tại nhà. Nếu F1 âm tính thì những người còn lại an toàn.

Việc điều trị cho bệnh nhân hiện nay đang được thực hiện thông tuyến, bệnh nhân phát hiện ở tuyến nào thì điều trị trực tiếp ở tuyến đó và tránh tình trạng điều trị tập trung, vì 80% bệnh nhân dương tính ở Việt Nam ở tình trạng nhẹ, nếu bệnh nhân nào nặng thì mới chuyển lên tuyến trên.

“Những diễn biến ở Vũ Hán cho thấy bài học đắt giá phải rút ra, cần tránh tập trung lượng bệnh nhân quá lớn ở một địa điểm, một tuyến điều trị. Do gom, dồn lượng bệnh nhân quá lớn vào Vũ Hán, ngành y tế tại đây bị quá tải, không đủ lực lượng để làm công tác chuyên môn”, ông Long nhấn mạnh.

Nhắc tới vấn đề khẩu trang y tế, ông Nguyễn Thanh Long giải thích, khi dịch xảy ra, thiếu hụt khẩu trang là câu chuyện toàn cầu, không riêng Việt Nam, có thực tế người dân đi khắp nơi không mua được khẩu trang.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế đã đưa ra khuyến cáo khi nào dùng khẩu trang y tế, khẩu trang vải. Trong cơ sở y tế bắt buộc phải dùng khẩu trang y tế. Còn lại có thể sử dụng  khẩu trang vải, khẩu trang vải thì không thiếu. Thủ tướng cũng đã miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu sản xuất khẩu trang, nhưng chúng ta lại chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc. Thời gian qua họ không sản xuất, hiện nay Trung Quốc đã sản xuất lại nên tới đây sẽ có nguyên liệu để sản xuất khẩu trang y tế. Cùng với đó, ta cũng tìm kiếm nguyên liệu ở thị trường khác. Thủ tướng cũng cấm không cho xuất khẩu khẩu trang.

“Cả nước có 40 doanh nghiệp sản xuất khẩu trang, nên khi có nguyên liệu sẽ bảo đảm được khẩu trang y tế trong nước. Ngành y tế cũng đang tập trung mua, các địa phương có nhu cầu cần thiết thì báo cáo về Bộ Y tế, bộ sẽ điều tiết”, ông Nguyễn Thanh Long cho hay.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng khẳng định, thông tin về dịch Covid-19 được công bố minh bạch, kịp thời, không che giấu thông tin. Tuy vậy, hiện nay vẫn có quá nhiều nhận thức sai lầm về công tác phòng chống dịch, gây tâm lý xã hội hoang mang. Do đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để nhân dân tin tưởng vào giải pháp chống dịch của Đảng, Nhà nước, không hoang mang, lo sợ. Cùng với đó, mỗi người dân là một chiến sĩ phòng dịch, tự bảo vệ sức khỏe cho mình cũng như tham gia bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng. Phát huy vai trò giám sát của người dân trong phát hiện những người có nguy cơ lây nhiễm bệnh, ví dụ phát hiện ai đi từ vùng dịch về mà chưa đươc cách ly thì báo tin cho chính quyền.

Để góp phần ngăn chặn dịch bệnh thành công, đại diện Bộ Y tế đề nghị UBTƯ MTTQ Việt Nam chỉ đạo MTTQ các cấp, cùng với các tổ chức thành viên vào cuộc quyết liệt để “an dân, yên dân”, dân tuân thủ chỉ đạo của các cơ quan chuyên môn, bình tĩnh ứng phó với dịch bệnh, tin tưởng vào các biện pháp đang được tiến hành.

“Mỗi người dân phải là một chiến sĩ trong phòng bệnh cho cộng đồng bởi không ai có thể giấu được nhân dân. Khi toàn dân tham gia phòng, chống dịch thì mọi việc sẽ thành công và sẽ hoàn thành được mục tiêu kép để vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế." Ông Long tin tưởng nếu làm được như vậy thì dịch bệnh Covid-19 sẽ được ngăn chặn thành công.

Hương Diệp - ảnh Kỳ Anh