Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại cuộc gặp mặt các đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tham dự cuộc gặp mặt có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thiếu tướng Nguyễn Trường Thắng, Tư lệnh Quân khu 7; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương.

Tại cuộc gặp, Thủ tướng đã trao đổi, thăm hỏi, động viên, lắng nghe ý kiến của đại diện lãnh đạo 23 đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của Bộ Quốc phòng. Các đội này hiện có 1.007 đồng chí làm nhiệm vụ trong nước, tại Lào và Campuchia.

Trước đó, ngày 25/7, Thủ tướng cũng đã có cuộc làm việc với 3 cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ giám định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin của Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Điều này khẳng định sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với nhiệm vụ thiêng liêng, đặc biệt này. Theo báo cáo tại cuộc làm việc, từ năm 1994 đến nay, các đội đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, tìm kiếm, quy tập được hơn 84.000 hài cốt liệt sĩ ở trong và ngoài nước.

Riêng từ năm 2013 đến nay, đã tìm kiếm, quy tập được gần 18.000 hài cốt liệt sĩ, trong đó có gần 9.000 hài cốt trong nước, hơn 6.000 hài cốt ở Campuchia và gần 3.000 hài cốt ở Lào, đồng thời, tổ chức hồi hương và truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ bảo đảm tôn nghiêm, trang trọng.

Với những thành tích đạt được, các đội đã có 4 tập thể, 1 cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 3.200 lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng các huân chương, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ…; gần 500 lượt tập thể, cá nhân được Nhà nước Lào, Campuchia tặng thưởng huân chương, Huy chương Hữu nghị và các phần thưởng cao quý khác.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng quà các đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu tại cuộc gặp mặt, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận những thành tích, kết quả đạt được của các đơn vị, địa phương, cá nhân trong công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; nhiệt liệt biểu dương và bày tỏ trân trọng, thấu hiểu và chia sẻ với những hy sinh, mất mát to lớn của các cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ này.

Thủ tướng nhấn mạnh, đây là công việc có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự biết ơn và tri ân sâu sắc đối với sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ. Với hàng trăm nghìn liệt sĩ chưa tìm được hài cốt thì đây là nhiệm vụ rất nặng nề nhưng cũng đầy vinh quang và thiêng liêng. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đồng chí gặp rất nhiều khó khăn, một số đồng chí đổ bệnh, bị thương, thậm chí đã hy sinh do các địa bàn tìm kiếm, quy tập cơ bản đều ở vùng sâu, vùng xa, địa hình khó khăn, hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, có nơi còn tồn sót bom mìn...

"26 đồng chí bị bệnh hiểm nghèo, 87 đồng chí bị thương, 15 đồng chí hy sinh là minh chứng cho thấy nỗi gian nan, vất vả biết nhường nào nhưng không thể cản bước được các đồng chí; thể hiện trách nhiệm thiêng liêng với đồng đội đã ngã xuống, phần nào đáp ứng niềm tin, mong mỏi của thân nhân liệt sĩ", Thủ tướng chia sẻ.

Những ngày này, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta long trọng tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa để tưởng nhớ và tri ân các bậc tiền bối cách mạng, các anh hùng liệt sĩ, các thương bệnh binh và người có công với cách mạng đã cống hiến, hy sinh vì độc lập, tự do và sự phồn vinh của Tổ quốc, hạnh phúc, ấm no của Nhân dân.

Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng tặng quà các đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng xúc động nhắc tới 2 câu thơ trong bài thơ "Sao chiến thắng" của nhà thơ Chế Lan Viên, khẳng định lý tưởng cách mạng, sự hy sinh và cống hiến của các anh hùng liệt sĩ: "Ôi Tổ quốc, nếu cần, ta chết - Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông".

"Biết bao cuộc chia tay vào chiến trường đã biết trước không có ngày trở lại. Và thực tế trải qua các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế, đã có hơn 1 triệu cuộc chia tay không có ngày đoàn tụ. Các anh đã về với đất mẹ, về với núi sông, về với tổ tiên khi chỉ mười tám, đôi mươi không có người thân bên cạnh, không một nén nhang, không một lời trăn trối, thậm chí không còn hình hài nguyên vẹn do sự ác liệt của chiến tranh. Nước mắt, nỗi đau, sự nhớ thương, mòn mỏi ngóng trông vẫn hiện hữu trong nhiều nếp nhà, góc phố, xóm thôn. Biết bao nhiêu gia đình còn không biết các anh đã nằm lại nơi đâu? Ngày giỗ là khi nào? Và vẫn mang theo hy vọng có thể một ngày nào đó sẽ tìm thấy người thân và làm giỗ vào ngày 27/7 hàng năm. Chính vì lẽ đó, việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ là công việc nhân văn, nhân ái và biết ơn, ân nghĩa với các thế hệ đi trước", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng nêu rõ, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành, các đơn vị, địa phương.

"Chúng ta đã, đang và sẽ tiếp tục hành trình này bằng trái tim nhân ái, tấm lòng nhiệt huyết và đức hy sinh. Chúng ta làm việc này để xoa dịu nỗi đau cho thân nhân các liệt sĩ… Chúng ta sẽ hành động vì những bà mẹ "ba lần tiễn con đi - hai lần khóc thầm lặng lẽ - các anh không về - mình mẹ lặng im", vì những người vợ ngóng chồng, con ngóng cha… Chúng ta hành động vì đồng đội của các anh còn: "Rải rác biên cương mồ viễn xứ - Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"…", Thủ tướng xúc động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ cùng các cán bộ, chiến sĩ tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Người đứng đầu Chính phủ nêu rõ, trong thời gian tới, nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tiếp tục là việc làm thường xuyên, liên tục, lâu dài nhưng sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Số lượng hài cốt liệt sĩ cần tìm kiếm, quy tập còn nhiều (khoảng hơn 180.000 hài cốt liệt sĩ), trong khi thông tin về liệt sĩ và mộ liệt sĩ ngày càng ít; nhân chứng tuổi ngày càng cao, trí nhớ giảm, địa hình nhiều thay đổi…

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Trong đó, xác định mục tiêu đẩy nhanh tiến độ, hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành tìm kiếm, quy tập và kết luận khu vực, địa bàn có thông tin mộ liệt sĩ tập thể; hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý về liệt sĩ, mộ liệt sĩ đầy đủ, khoa học.

Về nhiệm vụ, Đề án xác định đến năm 2030 tìm kiếm, quy tập được khoảng 15.000 hài cốt liệt sĩ; hoàn thành tìm kiếm, quy tập và kết luận khu vực, địa bàn có thông tin mộ liệt sĩ tập thể. Từ năm 2031 trở đi, tiếp tục tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đến khi không còn thông tin về hài cốt liệt sĩ, mộ liệt sĩ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ cùng các cán bộ, chiến sĩ tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Để thực hiện tốt mục tiêu và các nhiệm vụ nêu trên, góp phần đền đáp những hy sinh to lớn của anh hùng liệt sĩ, Thủ tướng đề nghị các cơ quan tập trung vào một số nội dung chính.

Thứ nhất, các cấp ủy, các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương, Ban Chỉ đạo về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo 515) các cấp và lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cần quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiêm, triển khai hiệu quả Chỉ thị 24-CT/TW của Bộ Chính trị, Nghị định số 131/2021/NĐ-CP của Chính phủ, các quyết định của Thủ tướng Chính phủ; các kế hoạch, hướng dẫn của Ban Chỉ đạo quốc gia 515, của Bộ Quốc phòng và của các bộ, ngành liên quan về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Thứ hai, tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ, hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước tích cực vào cuộc; tăng cường hợp tác quốc tế để cung cấp thông tin, tài liệu, nhân chứng… về liệt sĩ, mộ liệt sĩ phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Thứ ba, quan tâm chăm lo, chủ động đề xuất, bảo đảm kịp thời, đầy đủ các chế độ, chính sách đối với lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, biểu dương, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Thứ tư, lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ luôn phát huy tinh thần chủ động, trách nhiệm, khắc phục khó khăn; vừa thực hiện nhiệm vụ, vừa làm công tác dân vận, tuyên truyền, vận động thu thập thông tin về liệt sĩ và mộ liệt sĩ. Đồng thời, thực hiện nghiêm công tác đối ngoại quân sự khi làm nhiệm vụ trên địa bàn nước bạn. Kết hợp tham gia công tác xã hội, xóa đói giảm nghèo, phòng chống thiên tai ở địa bàn trong nước cũng như ở địa bàn nước ngoài, làm tỏa sáng hình ảnh "Bộ đội Cụ Hồ"; góp phần vào công tác đối ngoại và quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.

Thứ năm, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông để kết nối các thông tin tìm kiếm liệt sĩ và mộ liệt sĩ nhằm kịp thời và gia tăng hiệu quả công tác tìm kiếm hài cốt.

"Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ không chỉ là trách nhiệm mà còn là mệnh lệnh từ trái tim thôi thúc những người đang thực hiện nhiệm vụ. Thời gian không chờ đợi chúng ta! Ngày nào hài cốt của các liệt sĩ chưa được tìm thấy thì chúng ta vẫn còn trăn trở, day dứt, lòng chưa yên. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa chính trị - xã hội, nhân văn sâu sắc, thể hiện truyền thống đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", "Ăn quả nhớ người trồng cây" của dân tộc ta.

Tất cả chúng ta đã cố gắng rồi cần cố gắng hơn nữa, đã nhiệt huyết rồi nhiệt huyết hơn nữa bởi sự hy sinh của các liệt sĩ không có gì bù đắp được, bởi gia đình các anh cần và hy vọng ở chúng ta... Hôm nay là ngày giỗ của hàng triệu những người con đã ngã xuống vì nền độc lâp tự do của đất nước, chúng ta sẽ tiếp tục hành trình này bằng trái tim và tấm lòng thành kính nhất để đời đời biết ơn các anh hùng liệt sĩ", Thủ tướng phát biểu.

Cơ bản đồng tình với các đề xuất, kiến nghị tại cuộc gặp mặt, Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, với quyết tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương; với những kinh nghiệm có được trong nhiều năm, đặc biệt là tinh thần trách nhiệm cao, sự nỗ lực, cố gắng, chủ động khắc phục khó khăn; các đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ sẽ phát huy tốt những kết quả đạt được, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng, Nhà nước, quân đội và Nhân dân giao phó, đáp lại niềm tin, sự mong mỏi của Nhân dân và thân nhân liệt sĩ.

Hà Văn/VGP