Quang cảnh Hội nghị

Tháng 11/2015, UBTƯ MTTQ Việt Nam phát động toàn quốc cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" trên cơ sở kế thừa, phát triển cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", cuộc vận động "Ngày vì người nghèo" và các phong trào, cuộc vận khác đang diễn ra ở cơ sở, cộng đồng dân cư.

Theo Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh, ngay sau khi phát động, cuộc vận động đã nhận được sự chỉ đạo kịp thời của Đảng, sự phối hợp chặt chẽ từ Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương. Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 10-CT/TW về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"; Chính phủ và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam ban hành Nghị quyết liên tịch 88 về phối hợp thực hiện giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; Bộ Tài chính banh hành Thông tư 121 quy định quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện cuộc vận động.

Qua 3 năm triển khai, cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" đã góp phần quan trọng để các cấp có thẩm quyền công nhận 4.340 xã đạt chuẩn nông thôn mới (48,68%); 69 huyện, thị xã, thành phố thuộc cấp tỉnh đạt chuẩn hoặc hoàn thành xây dựng nông thôn mới; 4 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là Đồng Nai, Nam Định, Bình Dương, Đà Nẵng hoàn thành xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh, việc xây dựng, công nhận đô thị văn minh còn gặp nhiều khó khăn do chưa có tiêu chí cụ thể và thống nhất trong quá trình tổ chức thực hiện. Chính vì vậy, việc ban hành bộ tiêu chí trong phạm vi cả nước sẽ giúp MTTQ Việt Nam, các bộ, ngành, địa phương trong hướng dẫn, đánh giá kết quả xây dựng đô thị văn minh.

Ông Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm HĐTV Dân chủ - Pháp luật phát biểu tại Hội nghị.

Phản biện vào dự thảo tiêu chí đô thị văn minh do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì thực hiện, ông Trần Ngọc Đường - Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng, phải làm rõ cơ sở pháp lý để ban hành văn bản quy định tiêu chí đô thị văn minh. Đặc biệt phải làm rõ nội hàm đô thị văn minh đúng, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của Việt Nam, để cụ thể hóa thành một bộ tiêu chí phù hợp với các loại đô thị khác nhau.

Theo ông Trần Ngọc Đường, nhiều tiêu chí trong dự thảo còn duy ý chí. Như quy định về nhà ở 29 m2/người ở đô thị là rất khó. Hiện nay có 6 loại đô thị nên cần có những hội thảo khoa học với sự tham gia của các nhà chuyên môn để có một bộ tiêu chí quốc gia về đô thị văn minh phù hợp với thực tế tại Việt Nam hiện nay.

Ông Trần Ngọc Tăng - Ủy viên Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội phát biểu tại Hội nghị.

Ông Trần Ngọc Tăng - Ủy viên Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội cho rằng, việc xây dựng bộ tiêu chí phải dựa trên tình hình kinh tế - xã hội, tình hình các đô thị, khu vực để có các quy định rõ ràng, rành mạch. Việc ban hành quyết định về tiêu chí về trình tự, thủ tục, thẩm quyền công nhận đô thị văn minh phải do Thủ tướng Chính phủ ban hành để đảm bảo sự đồng bộ với việc xây dựng nông thôn mới.

Đồng quan điểm việc công nhận đạt tiêu chí đô thị văn minh phải do Thủ tướng quyết định, bà Hà Thị Liên, nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, bộ tiêu chí phải làm sao khơi dậy được ý thức, huy động tự giác của người dân trong thực hiện đô thị văn minh. Việc xây dựng bộ tiêu chí cần lưu ý để không trùng lặp với các tiêu chí gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa. 

Ông Đỗ Duy Thường - Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật đề xuất, bộ tiêu chí cần có hình ảnh của Mặt trận và phát huy vai trò tự quản của người dân trong thực hiện đô thị văn minh. Trong bộ tiêu chí, bên cạnh những vấn đề về đầu tư, quản lý nhà nước ở đô thị, Mặt trận cần kiến nghị Chính phủ trong thời gian 5-10 năm tới, tập trung khoanh lại những vấn đề văn hóa, an ninh trật tự, xây dựng con người văn minh để vận động nhân dân cùng tham gia thực hiện văn minh đô thị.

Ông Trần Phù Tiêu, nguyên Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Phú Thọ phát biểu tại Hội nghị.

Từ thực tiễn xây dựng nông thôn mới, ông Trần Phù Tiêu - nguyên Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Phú Thọ đề nghị, bộ tiêu chí đô thị văn minh phải cụ thể để các phường, thị trấn thực hiện. Các tiêu chí phải đảm bảo ngắn gọn, dễ nhớ, dễ làm, có định lượng cụ thể và xác định rõ chủ thể là Nhà nước, nhân dân trong thực hiện đô thị văn minh.

Tại Hội nghị, nhiều ý kiến đề xuất phải có nhiều hội thảo, đánh giá tác động về các lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc đô thị, quản lý quy hoạch, kiến trúc, giao thông đô thị, chiếu sáng, vệ sinh môi trường, nhà ở, văn hóa xã hội, y tế, giáo dục... để xây dựng được một bộ tiêu chí về đô thị văn minh nhận được sự hài lòng, đồng tình ủng hộ của người dân chứ không phải xây dựng tiêu chí để bộ, ngành “chạy”  theo thành tích.

Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh phát biểu tại Hội nghị.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu tham dự Hội nghị, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh đề nghị Ban soạn thảo cần tiếp thu, chỉnh sửa để bộ tiêu chí đảm bảo theo hướng xác thực hơn, phạm vi áp dụng gần gũi hơn và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân.

“Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ phối hợp cùng với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ để ban hành bộ tiêu chí quốc gia về đô thị văn minh, từ đó huy động sự tham gia của các bộ, ban, ngành liên quan trong triển khai thực hiện”, Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh nhấn mạnh.

Hương Diệp - Ảnh: Kỳ Anh