Ông Quàng Văn Cá, Nghệ nhân ưu tú, người có uy tín truyền dạy các bài múa truyền thống của người Khơ Mú cho bà con trong bản.

Về bản Tọ Cuông, xã Ẳng Tở (huyện Mường Ảng) hỏi ông Quàng Văn Cá thì từ trẻ nhỏ đến các bậc cao niên ai cũng biết. Bởi không chỉ dân bản mà nhiều người trong vùng yêu mến gọi ông là “cuốn tư liệu sống” về văn hóa của dân tộc Khơ Mú, người có uy tín trong vùng.

Ông Quàng Văn Cá tâm sự: Ngay từ thủa nhỏ tôi đã được nghe lời ru, tiếng hát của mẹ, bà ngoại, từ đó tình yêu văn nghệ, văn hóa dân tộc lớn dần trong tôi từng ngày. Khi lớn lên cùng với kiến thức, các bài múa, bài hát đã học được từ bà ngoại và mẹ, tôi đã học hỏi thêm các bậc cao niên về nghi lễ văn hóa dân gian, các lễ hội truyền thống của dân tộc Khơ Mú. Đến nay tôi là một trong số ít người Khơ mú trên địa bàn tỉnh hiểu, nắm giữ và truyền dạy văn hóa dân tộc truyền thống cho thế hệ trẻ. Cụ thể là các lễ hội truyền thống như: Xên bản, Cầu mùa, Tra hạt, Cầu mưa… và các bài múa Tăng bu, Tam đao, múa mẹt, ngày hội mùa xuân… Tôi luôn có mong muốn truyền dạy các kiến thức về văn hóa dân tộc mình đã học, tích lũy được cho thế hệ trẻ nhằm bảo tồn, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Khơ Mú.

Bằng kiến thức và hiểu biết về văn hóa dân tộc, nhiều năm qua ông Quàng Văn Cá luôn là người quảng bá, truyền dạy các nghi thức dân gian trong các lễ hội, các bài hát, bài múa truyền thống của người Khơ Mú cho thế hệ trẻ. Đặc biệt với 3 năm làm việc tại Làng văn hóa - du lịch các dân tộc Việt Nam ở Đồng Mô, Sơn Tây (Hà Nội), ông Cá không chỉ quảng bá, giới thiệu về văn hóa truyền thống của người Khơ Mú đến du khách, bạn bè quốc tế mà còn truyền dạy nghi lễ, cách thức tổ chức các lễ hội, các bài múa dân gian của dân tộc Khơ mú cho nhiều người trong địa bàn tỉnh Điện Biên và tỉnh Sơn La. Với những đóng góp của mình trong việc truyền dạy văn hóa dân tộc, năm 2022 ông Quàng Văn Cá được Nhà nước phong tặng Nghệ nhân ưu tú.

Để xây dựng và phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng dân cư, hàng năm UBND huyện Mường Ảng chỉ đạo Phòng Dân tộc rà soát, bình chọn, bổ sung, thay thế người có uy tín trên địa bàn huyện. Triển khai thực hiện các chế độ chính sách đối với người có uy tín, trong giai đoạn 2017 - 2022, huyện đã thực hiện các chế độ chính sách với tổng kinh phí gần 300 triệu đồng cho 601 lượt người.

Ông Tạ Mạnh Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Ảng cho biết: Trong thời gian qua lực lượng người có uy tín đã có nhiều đóng góp trong sự phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo của huyện. Người có uy tín thường xuyên vận động đồng bào tích cực lao động sản xuất, thực hiện và sử dụng có hiệu quả các nguồn hỗ trợ; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng khoa học kỹ thuật nhằm tăng năng suất, sản lượng sản phẩm hàng hóa. Đồng thời vận động Nhân dân tham gia hiến đất, góp ngày công trong xây dựng nông thôn mới. Trong lĩnh vực văn hóa, người có uy tín luôn phát huy vai trò gương mẫu đi đầu thực hiện và tuyên truyền, vận động dòng họ, người dân trong bản ổn định cuộc sống, định canh, định cư, không di cư tự do; vận động bà con nhân dân tích cực xóa bỏ những hủ tục lạc hậu trong việc cưới, tang. Tích cực giáo dục gia đình, dòng họ giữ gìn phong tục tập quán, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình; thực hiện tốt các chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình và phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư. Đồng thời phối hợp cùng cơ quan chức năng giải quyết tốt những mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư.

Anh Nguyễn