Đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng Ban Tuyên giáo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu tại buổi Tọa đàm khoa học Nâng cao chất lượng công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước, tháng 12/2016. Ảnh: Thành Trung

Một số nét về tình hình, kết quả công tác tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

 “Tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân để phản ánh, kiến nghị với Đảng, Nhà nước” là quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam được ghi rõ tại Điều 3, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015.

Trong những năm qua, nhất là thực hiện Đề án 01/ĐA-MTTW-BTT về “Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam” từ năm 2015 đến nay, công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã được duy trì nền nếp và đạt những kết quả tích cực. Qua đó, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam với vai trò, chức năng là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” theo Điều 9, Hiến pháp năm 2013.

Đến nay, 63 Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố, 46 tổ chức thành viên của Mặt trận ở Trung ương và các vị Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam định kỳ hoặc đột xuất báo cáo về Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổng hợp, phản ánh tình hình nhân dân và những ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước. Trong đó, từ năm 2015 đến nay, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổng hợp được 6 báo cáo với 10.512 ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước. Cùng với nguồn thông tin từ Đoàn đại biểu Quốc hội, Ban Dân nguyện của Quốc hội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tham mưu cho Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân tại các kỳ họp lần thứ 9, 10, 11 Quốc hội (khóa XIII) và kỳ họp thứ 1, 2 Quốc hội (khóa XIV). Những ý kiến, kiến nghị của nhân dân do Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam báo cáo tại các kỳ họp Quốc hội đã được Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giao các bộ, ban, ngành và chính quyền địa phương có liên quan tiếp thu, giải quyết và thông báo cho Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và nhân dân biết và giám sát.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vẫn còn những hạn chế, yếu kém như: Nhận thức, trách nhiệm của một số Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên về công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân còn hạn chế; chưa thấy rõ vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác này theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức. Chất lượng, hiệu quả công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân còn nhiều bất cập và thiếu tài liệu phục vụ công tác này. Việc phối hợp giữa Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp với các tổ chức thành viên trong công tác nắm bất, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân ở một số địa phương, cơ sở chưa thật chặt chẽ, đồng bộ và kịp thời.

Nhiệm vụ, giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác nắm bắt, tập hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, trước bối cảnh sự vận động, phát triển nhanh chóng của nền kinh tế - xã hội, nhu cầu đời sống nhân dân ngày càng cao, sự biến đổi của cơ cấu giai cấp, tầng lớp xã hội với những lợi ích khác nhau đã và đang đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ hết sức nặng nề đối với sự nghiệp xây dựng, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc và công tác Mặt trận, trong đó có công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước.

 Quang cảnh buổi Tọa đàm khoa học Nâng cao chất lượng công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước, tháng 12/2016. Ảnh: Thành Trung

Tại Kết luận số 100-KL/TW, ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư Trung ương về việc đổi mới, và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bất, nghiên cứu dư luận xã hội (DLXH) nêu rõ: “Nghiên cứu khoa học về DLXH phải chú trọng những kiến thức mới có liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ công tác nghiên cứu DLXH, nhất là cơ chế hình thành dư luận xã hội; cơ sở nhận thức và cơ sở của DLXH; phương thức tác động nhằm định hướng DLXH để nâng cao hiệu quả công tác này trong thực tế”; “Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, ngành, đơn vị, giữa Trung ương với địa phương để xác định đúng, kịp thời các nội dung, hình thức và phương pháp điều tra, nắm bắt, nghiên cứu DLXH”.

Vì vậy, để đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:

Thứ nhất, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Kết luận 100-KL/TW ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư về đổi mới và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội; Nghị quyết 03/NQ-MTTW, ngày 25/1/2015 của Hội nghị lần thứ hai Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về Đề án 01/ĐA-MTTW-BTT về “Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên cần rà soát, bổ sung và xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để triển khai công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân ở địa phương, cơ quan mình.

Thứ hai, việc nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân phải bảo đảm khách quan, trung thực và mang tính xây dựng, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân; góp phần tăng hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Trong quá trình tập hợp ý kiến của nhân dân cần kết hợp với công tác tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội để nhân dân hiểu và thực hiện những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sát yêu cầu của thực tiễn cuộc sống.

Thứ ba, xác định nội dung thu thập, tập hợp ý kiến, nguyện vọng của nhân dân ở địa phương, cơ sở như: Ý kiến, nguyện vọng của nhân dân về các chủ trương, đường lối, chính sách, quy định của pháp luật về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; ý kiến, nguyện vọng của nhân dân trên từng lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại và xây dựng hệ thống chính trị ở các cấp, từ Trung ương đến cơ sở; ý kiến, nguyện vọng của nhân dân về năng lực và hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền; đạo đức, tác phong, lối sống của cán bộ, đảng viên; tâm tư, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc thiểu số, tín đồ các tôn giáo, trí thức, người Việt Nam ở nước ngoài về những vấn đề liên quan đến chính sách dân tộc, tôn giáo, trí thức, người Việt Nam ở nước ngoài; về chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc và về tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam...

Thứ tư, mở rộng và tăng cường các hình thức thu thập ý kiến, nguyện vọng nhân dân, DLXH từ Trung ương đến cơ sở như:

- Thông qua việc tập hợp ý kiến của cử tri và nhân dân trước kỳ họp của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp;

- Thông qua hệ thống tổ chức của Mặt trận và các đoàn thể chính trị, xã hội, các tổ chức thành viên;

- Tổ chức mạng lưới thu thập ý kiến, nguyện vọng nhân dân của Mặt trận từ Trung ương đến cơ sở:

+ Xây dựng đầu mối nắm bắt và cung cấp thông tin là: Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tổ chức thành viên Mặt trận ở Trung ương, các vị Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Hội đồng Tư vấn và lực lượng cốt cán phong trào của Mặt trận các cấp.

+ Mở chuyên mục thu thập ý kiến nhân dân trên Cổng Thông tin điện tử của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để tập hợp, đặc biệt là những thời điểm có tình hình nóng bỏng xảy ra cần phải tập hợp thông tin kịp thời.

Đối với những vấn đề lớn, cần có điều tra về dư luận xã hội thì đặt hàng cho Viện Nghiên cứu Dư luận xã hội của Ban Tuyên giáo Trung ương để lấy kết quả làm một kênh thông tin (theo Kết luận số 100-KL/TW ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư).

Thứ năm, tổ chức tốt việc tổng hợp và báo cáo, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ định kỳ mỗi quý một lần (hoặc đột xuất tùy tình hình cụ thể) và đề nghị xử lý.

Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở cấp tỉnh, cấp huyện và cơ sở tập hợp ở cấp mình và báo cáo với Ban Thường vụ cấp ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cùng cấp xử lý; đồng thời gửi về Ban Thường trực Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp trên trực tiếp định kỳ từ ngày 20 đến 25 hằng tháng (hoặc đột xuất).

Thứ sáu, thường xuyên đôn đốc, theo dõi và nắm tình hình, kết quả giải quyết các ý kiến, kiến nghị của nhân dân và thông báo kết quả xử lý ý kiến, nguyện vọng của nhân dân của các cấp, các ngành để nhân dân biết và giám sát thực hiện.

Thứ bảy, tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng cho cán bộ làm công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân. Biên soạn tài liệu, giáo trình tập huấn, bồi dưỡng về công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên; tăng cường trao đổi chuyên môn nghiệp vụ về công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Thứ tám, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân. Lựa chọn, bố trí cán bộ có trình độ, năng lực và phẩm chất đạo đức đảm nhiệm công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân. Hằng năm, bố trí kinh phí cần thiết hỗ trợ công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Thứ chín, tăng cường công tác phối hợp giữa Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức viên trong công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân, nhất là với các đoàn thể chính trị - xã hội. Định kỳ sơ kết, tổng kết công tác phối hợp công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân giữa Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức viên. Kịp thời phát hiện, biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân.

Nguyễn Tuấn Anh - Trưởng Ban Tuyên giáo UBTƯ MTTQ Việt Nam