Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại cuộc làm việc với Thường trực Ủy ban về các vấn đề Xã hội. (Ảnh: Lâm Hiển)

Cùng dự cuộc làm việc có: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Quốc hội – Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Ủy viên Trung ương Đảng; Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội Nguyễn Thúy Anh; Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh…

Ủy ban về các vấn đề Xã hội phụ trách các lĩnh vực: lao động, việc làm, y tế, dân số, an sinh xã hội, người có công, bình đẳng giới, thi đua khen thưởng và phòng, chống tệ nạn xã hội. Là một trong những Ủy ban luôn có số lượng thành viên đông nhất trong các cơ quan của Quốc hội. Qua các nhiệm kỳ, Ủy ban đã chủ trì thẩm tra trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khoảng 10% tổng số dự án luật, pháp lệnh của Quốc hội. Năm 2006, Ủy ban đã chủ động đề xuất xây dựng dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; là một trong hai Ủy ban đầu tiên của Quốc hội thực hiện thành công quyền sáng kiến lập pháp. Ủy ban cũng là cơ quan đầu tiên của Quốc hội thực hiện tham vấn công chúng đối với một số dự án luật từ nhiệm kỳ Khóa XII và tiếp tục được kế thừa đến nay. Ủy ban có ý kiến độc lập, khách quan với ý kiến của Chính phủ, Ban soạn thảo các dự án luật; mạnh dạn báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa trình ra Quốc hội các dự án luật không bảo đảm chất lượng. Trong hoạt động giám sát, Ủy ban về các vấn đề Xã hội cũng là Ủy ban đầu tiên của Quốc hội thực hiện thí điểm tổ chức phiên giải trình (tháng 4.2010); thường xuyên tổ chức các phiên làm việc mang tính chất như giải trình để làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành về các vấn đề bức xúc, dư luận quan tâm…

Tại cuộc làm việc, các thành viên Thường trực Ủy ban về các vấn đề Xã hội cũng đề xuất nhiều nội dung liên quan đến hoạt động của Quốc hội và các lĩnh vực phụ trách. Trong đó, về lập pháp, cần quán triệt quan điểm của Đảng về phát triển kinh tế gắn với tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm quyền con người và quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao thụ hưởng phúc lợi xã hội toàn diện, giải quyết hài hòa các quan hệ xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân để kiến nghị xây dựng và sửa đổi, bổ sung pháp luật nhằm đáp ứng sự phát triển của xã hội. Có giải pháp đối với những vấn đề cần thiết phải thể chế hóa Nghị quyết của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp, cuộc sống đòi hỏi phải điều chỉnh bằng luật nhưng các cơ quan có trách nhiệm không quan tâm xây dựng, đề xuất xây dựng… Quốc hội cần tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 27/2012/QH13 về một số cải tiến, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội để đề xuất ban hành Nghị quyết mới đáp ứng tình hình mới; nhất quán quan điểm tăng đại biểu chuyên trách, thúc đẩy tính chuyên nghiệp trong hoạt động của Quốc hội…

Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội Nguyễn Thúy Anh phát biểu. (Ảnh: Lâm Hiển)

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, lãnh đạo Quốc hội đánh giá rất cao hoạt động của Ủy ban về các vấn đề Xã hội. Các mặt công tác của Ủy ban trong nhiệm kỳ này đều đạt chất lượng tốt và có nhiều sáng kiến, đổi mới trong hoạt động. Cơ bản nhất trí với các định hướng của Ủy ban trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Thường trực Ủy ban nhận thức sâu sắc nhiệm vụ, quyền hạn hết sức quan trọng của mình khi các lĩnh vực phụ trách có tính gắn kết và lan tỏa  nhanh. 

Nêu rõ các quan điểm của Đảng về phát triển kinh tế, xã hội, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban không chỉ quan tâm đến các vấn đề xã hội thuộc lĩnh vực phụ trách mà còn phải hết sức quan tâm đến khía cạnh xã hội trong các vấn đề kinh tế và tính kinh tế trong các vấn đề xã hội. Cần bám sát các quan điểm lớn và các nội dung về quản lý, phát triển xã hội bền vững, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội đã được nêu rất đầy đủ, toàn diện tại Nghị quyết Đại hội XIII, các Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và các Nghị quyết chuyên đề của Trung ương về chăm sóc sức khỏe nhân dân, dân số… Từ đó có những định hướng dài hạn về xây dựng pháp luật, tham mưu để Quốc hội ngày càng chủ động hơn trong việc thực hiện chức năng lập pháp; đề xuất các vấn đề cần có sự giám sát của Quốc hội, giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và giám sát của Ủy ban để bảo đảm hiệu quả thực thi các chính sách, pháp luật trong lĩnh vực xã hội.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ làm việc với Thường trực Ủy ban Pháp luật. (Ảnh: Lâm Hiển)

*) Chiều cùng ngày, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã làm việc với Thường trực Ủy ban Pháp luật.

Cùng dự cuộc làm việc có: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Quốc hội – Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Ủy viên Trung ương Đảng; Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng; Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh…

Ủy ban Pháp luật được giao nhiệm vụ thẩm tra, giám sát, kiến nghị về 5 lĩnh vực: dân sự; hành chính; tổ chức bộ máy nhà nước ở Trung ương (trừ tổ chức bộ máy của cơ quan tư pháp) và cán bộ, công chức, viên chức; tổ chức bộ máy nhà nước ở địa phương và các vấn đề liên quan đến địa giới đơn vị hành chính; hội, tổ chức chính trị - xã hội và biện pháp bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Chỉ tính riêng trong lĩnh vực lập pháp, nhiệm kỳ này, Ủy ban đã chủ trì thẩm tra 12 dự án luật, 5 dự thảo nghị quyết của Quốc hội, 8 dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tham gia thẩm tra, phối hợp tiếp thu, chỉnh lý 69 dự án luật, 16 dự thảo nghị quyết của Quốc hội và 2 dự án pháp lệnh, 11 dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội…

Từ thực tiễn hoạt động, các thành viên Thường trực Ủy ban Pháp luật kiến nghị: cần tiếp tục nghiên cứu, cải tiến, đổi mới quy trình xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết, nhất là ở công đoạn xây dựng chương trình và giải trình, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo, xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan. Nghiên cứu xây dựng và trình Quốc hội xem xét, ban hành nghị quyết về các nguyên tắc và định hướng cơ bản trong công tác xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội Khóa XV. Tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện hoặc nghiên cứu ban hành mới quy định về quy trình, thủ tục làm việc của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội như: thủ tục thảo luận, tranh luận của đại biểu Quốc hội; quy trình lựa chọn, đề xuất và quyết định các vấn đề cần biểu quyết của dự thảo luật tại Kỳ họp Quốc hội cho ý kiến về các dự án luật; quy trình, cách thức tổ chức phiên giải trình của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban… Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội cần chuyển trọng tâm vào công tác giám sát hoạt động thi hành pháp luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục chú trọng triển khai giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền; Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban tăng cường giám sát văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách, xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, định kỳ hàng năm.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, trong thành công chung của Quốc hội Khóa XIV có sự đóng góp quan trọng của Ủy ban Pháp luật. Với khối lượng công việc rất nhiều nhưng Ủy ban đã có nhiều đổi mới, cách làm hay để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao việc Ủy ban Pháp luật đã tiến hành giám sát thường xuyên việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành luật, trong đó đã giám sát việc ban hành văn bản quy định chi tiết của toàn bộ 24 luật được Quốc hội Khóa XIII thông qua và 10 luật được Quốc hội thông qua do Ủy ban Pháp luật chủ trì thẩm tra; giúp Quốc hội triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ tại Nghị quyết 18 NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thành viên Ủy ban hoạt động tại nghị trường rất tích cực, trách nhiệm.

Ghi nhận và nhất trí với nhiều đề xuất của Thường trực Ủy ban Pháp luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc ban hành một nghị quyết xác định chiến lược và định hướng cơ bản về xây dựng pháp luật của Quốc hội trong cả nhiệm kỳ không có gì mâu thuẫn với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà còn góp phần bảo đảm tính chủ động, vai trò dẫn dắt của Quốc hội trong hoạt động lập pháp và hoàn thiện thể chế, bảo đảm hơn tính đồng bộ của hệ thống pháp luật. Trong thời gian, Ủy ban Pháp luật cũng cần phối hợp với Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính – Ngân sách tập trung rà soát hệ thống pháp luật về đầu tư kinh doanh để hợp sức cùng Chính phủ, trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh một số luật nếu thấy cần thiết.

Tới đây, Ban Chấp hành Trung ương sẽ nghiên cứu ban hành một nghị quyết về tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó, tập trung vào: hoàn thiện tổ chức bộ máy nhà nước; chiến lược xây dựng hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Pháp luật chủ động rà soát, nghiên cứu các nội dung thuộc lĩnh vực phụ trách để đóng góp ý kiến cho Đảng đoàn Quốc hội, Ban Chấp hành Trung ương. 

Theo Đại biểu Nhân dân