Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về công tác đối ngoại
Trong hơn 10 năm qua, bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú1, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong tỉnh Quảng Nam phối hợp với chính quyền và các tổ chức thành viên thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân để nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân theo quan điểm, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước2. Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Nam chủ động, tích cực triển khai thực hiện tốt công tác đối ngoại nhân dân phù hợp với đặc điểm, lợi thế của địa phương có chung đường biên giới với nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào3. Trong đó, tập trung tuyên truyền nội dung chương trình hợp tác giữa Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Mặt trận Lào xây dựng đất nước, Mặt trận đoàn kết phát triển Tổ quốc Campuchia; tuyên truyền nội dung Thông cáo chung về xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia… nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao của Nhà nước và công tác đối ngoại nhân dân của tỉnh Quảng Nam.
Đến nay, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố toàn tỉnh tổ chức ký kết chương trình hợp tác, kết nghĩa với các huyện thuộc tỉnh Sê Koong và tỉnh Chămpasắc của nước bạn Lào; tích cực phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác thông tin đối ngoại, làm tốt công tác vận động cứu trợ, viện trợ và tổ chức các hoạt động giao lưu kết nghĩa thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị và hợp tác giữa tỉnh Quảng Nam với tỉnh Sê Koong (Lào).
Phối hợp với chính quyền tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa nổi bật, giới thiệu và quảng bá văn hóa Quảng Nam đến bạn bè quốc tế, như: Festival Di sản Quảng Nam; Lễ hội giao lưu văn hóa thường niên Hội An - Nhật Bản; tham gia tổ chức nhiều hoạt động chào mừng Tuần lễ cấp cao APEC-2017 tại Quảng Nam.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các địa phương giáp biên giới chủ động phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh tuyên truyền, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 9/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ về “Phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Các địa phương có đường biên giới với nước bạn Lào (Tây Giang, Nam Giang), các địa phương có đường biên giới biển, đảo (Núi Thành, Hội An, Duy Xuyên, Thăng Bình, Tam Kỳ) tổ chức phát động “Phong trào phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Đặc biệt, các địa phương đã thành lập gần 100 Tổ tự quản bảo vệ đường biên cột mốc, chủ quyền biển đảo, phối hợp tổ chức tuần tra, bảo vệ an ninh biên giới; thành lập 9 nghiệp đoàn nghề cá, trên 160 “tổ đoàn kết” trên biển với mục đích tăng cường đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau vươn khơi bám biển tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ4.
Tích cực mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác kết nghĩa
Quảng Nam luôn chủ động mở rộng, thiết lập nhiều mối quan hệ hữu nghị và hợp tác với các địa phương, vùng, lãnh thổ nước ngoài, các tổ chức quốc tế, cơ quan ngoại giao, tổ chức phi chính phủ nước ngoài; chú trọng công tác đối ngoại nhân dân, tăng cường mối quan hệ hữu nghị thông qua các hoạt động hợp tác, giao lưu với tổ chức, nhân dân các nước láng giềng (Lào, Campuchia, ASean...) và các nước có quan hệ truyền thống (Nga, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc...). Chú trọng việc duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác truyền thống đặc biệt với tỉnh kết nghĩa Sê Koong và tỉnh Chămpasăc (Lào) nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh giữa các địa phương. Hoạt động hợp tác giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương của tỉnh với các cơ quan, đơn vị, địa phương của tỉnh Sê Koong (Lào) diễn ra thường xuyên theo các chương trình hợp tác, kết nghĩa đã ký kết5. Hằng năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tham gia các Hội nghị cấp cao thường niên Quảng Nam - Sê Koong theo chương trình hợp tác.
Từ năm 2016, thực hiện Biên bản thỏa thuận hợp tác và Thông cáo chung giữa Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước (giai đoạn 2016-2020) về phối hợp xây dựng đường biên giới Việt Nam - Lào hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển… Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam và Ủy ban Mặt trận Lào xây dựng đất nước tỉnh Sê Koong thống nhất ký kết Biên bản ghi nhớ và Chương trình hợp tác giai đoạn 2016 - 2021 nhằm tiếp tục vun đắp, phát triển mối quan hệ, đoàn kết hữu nghị giữa Mặt trận hai tỉnh. Theo đó, Ủy ban Mặt trận hai địa phương duy trì việc phối hợp tổ chức hội đàm thường niên nhằm trao đổi, thỏa thuận và phối hợp thực hiện nội dung Chương trình hợp tác hằng năm giữa hai tỉnh, góp phần củng cố, phát triển mối quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt giữa hai địa phương.
Trong 2 năm (2020 - 2021), trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phối hợp chính quyền và lực lượng chức năng tổ chức đoàn sang thăm hỏi, hỗ trợ trang thiết bị, vật tư y tế, nhu yếu phẩm… giúp tỉnh bạn trong công tác phòng, chống đại dịch Covid-19. Trong đó, hỗ trợ hơn 140 tấn gạo, nhu yếu phẩm cho nhân dân các địa phương biên giới tỉnh Sê Koong trong thời gian hai nước thực hiện đóng cửa khẩu và cách ly xã hội, hỗ trợ hai huyện biên giới Đắc Chưng và Kà Lừm tỉnh Sê Koong thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch Covid-19. Tổng số tiền hỗ trợ của tỉnh và các ngành, địa phương, doanh nghiệp trên địa bàn cho tỉnh Sê Koong và Chămpasắc trong công tác phòng, chống dịch bệnh hơn 2 tỷ đồng.
Phối hợp thực hiện công tác người Việt Nam ở nước ngoài
Thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 19/5/2015 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh và các cơ quan liên quan phối hợp, làm tốt công tác vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hướng về Tổ quốc, tích cực tham gia đóng góp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hàng năm, phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh và các ngành liên quan tổ chức gặp mặt bà con kiều bào về quê nhân dịp Tết cổ truyền, qua đó nắm bắt tâm tư nguyện vọng của bà con kiều bào, đồng thời thông tin về tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Nam trong những năm qua, định hướng phát triển của tỉnh trong những năm đến; động viên kiều bào Quảng Nam ở nước ngoài phát huy lòng yêu nước, nâng cao ý thức tự tôn, tự hào dân tộc, gắn bó với quê hương, huy động nguồn lực từ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài góp phần xây dựng tỉnh Quảng Nam ngày càng phát triển thông qua các chương trình, dự án nhân đạo, dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh.
Năm 2021, tỉnh Quảng Nam tổ chức khảo sát, cập nhật số liệu kiều bào gốc Quảng Nam làm cơ sở dữ liệu cho việc định hướng, xây dựng và triển khai các chương trình hành động xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân và thu hút nguồn lực kiều bào tham gia các hoạt động đầu tư, xúc tiến thương mại, quảng bá du lịch... góp phần tạo dựng môi trường thuận lợi, thông thoáng, minh bạch để tỉnh Quảng Nam trở thành điểm đến hấp dẫn và tin cậy cho các nhà đầu tư quốc tế. Tổng số dự án FDI còn hiệu lực hiện nay là 196 dự án với tổng vốn đăng ký 5,93 tỷ USD.
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong thời gian tới
Một là, tích cực tham mưu cấp ủy, phối hợp với chính quyền thực hiện đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác đối ngoại nhân dân. Trong đó, tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức của đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân về vai trò, ý nghĩa quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân trong quá trình hội nhập, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước nói chung và tỉnh Quảng Nam nói riêng trong giai đoạn mới. Đặc biệt tham mưu chiến lược tổng thể thực hiện công tác đối ngoại tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn 2030 phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương.
Hai là, tiếp tục phối hợp hiệu quả với các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức thành viên đẩy mạnh hoạt động đối ngoại nhân dân, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong triển khai các hoạt động đối ngoại nhân dân kết hợp hài hòa giữa đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước theo Quy chế số 03-QC/TU ngày 30/11/2020 của Tỉnh ủy Quảng Nam về quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại.
Ba là, phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tỉnh Quảng Nam và Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị tỉnh hoàn thiện và sử dụng cơ sở dữ liệu cơ bản về kiều bào Quảng Nam ở nước ngoài; hướng dẫn các địa phương có đông kiều bào thành lập các tổ chức hội thân nhân kiều bào Quảng Nam ở nước ngoài để làm cầu nối, hỗ trợ công tác đối ngoại nhân dân của Mặt trận nhằm huy động tối đa nguồn lực từ bà con kiều bào hiện đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài trong việc giới thiệu, quảng bá hình ảnh và con người Quảng Nam với bạn bè quốc tế.
Bốn là, tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Biên bản ghi nhớ, Thoả thuận hợp tác giữa Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam với Ủy ban Mặt trận Lào xây dựng đất nước tỉnh Sê Koong trong giai đoạn 2022 - 20276; tăng cường các hoạt động giao lưu, kết nghĩa giữa Mặt trận, các tổ chức thành viên và các địa phương với các tổ chức, địa phương của các nước bạn Lào; nhân rộng các mô hình kết nghĩa, giao lưu hữu nghị và các mô hình đối ngoại nhân dân hoạt động hiệu quả.
Chú thích:
1. Bản tin Mặt trận; chuyên mục, chuyên trang “Đại Đoàn kết” trên Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh và Báo Quảng Nam; Trang thông tin điện tử, hệ điều hành Q-office; Biên soạn “Lịch sử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam giai đoạn 1930 - 2015”.
2. Chỉ thị số 04-CT/TW ngày 6/7/2011 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới”; Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế; Chỉ thị số 11-CT/TU ngày 14/10/2011 của Tỉnh ủy Quảng Nam về tăng cường công tác đối ngoại nhân dân trên địa bàn tỉnh trong tình hình mới.
3. Dài 157,422 km đi qua địa bàn 14 xã của 2 huyện Tây Giang, Nam Giang (Quảng Nam) và 14 bản của hai huyện Đắc Chưng và Kà Lừm (Sê Koong); có 1 cửa khẩu chính Nam Giang và 1 cửa khẩu phụ Tây Giang.
4. Tây Giang có 23 Tổ tự quản; Nam Giang có 27 Tổ tự quản/365 hộ gia đình ký cam kết tham gia. Núi Thành có 31 tổ, mỗi tổ có từ 5-7 thành viên (chủ tàu cá).
5. Đến năm 2021, tỉnh Quảng Nam có 26 cơ quan, địa phương quanhuong hệ hợp tác, kết nghĩa với sở, ngành và địa phương của tỉnh Sê Koong và tỉnh Chămpasăc (Lào); tất cả các huyện của tỉnh Sê Koong đều có quan hệ kết nghĩa với các huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Quảng Nam; 35 thôn của hai huyện Nam Giang, Tây Giang của tỉnh Quảng Nam kết nghĩa với 16 bản của huyện Đắc Chưng và huyện Kà Lùm của tỉnh Sê Koong (Lào).
6. Năm 2022, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam tổ chức Đoàn công tác sang thăm, làm việc: Tổng kết chương trình hợp tác giữa 2 bên giai đoạn 2016 - 2021 và ký kết chương trình hợp tác giai đoạn 2022-2027.
Nguyễn Phi Hùng
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Nam